Je kent het verhaal van de haas en de schildpad. Ga rustig maar zeker tewerk, met de kleine oefeningetjes uit deze cursus... Aan dat luisteren bij voorbeeld vind je misschien niets, maar dat kun je toch best even afwachten. Misschien is dat precies dé openbaring voor jou.

Voel eens je polsslag alvorens verder te lezen!...

"Hoeveel slagen per minuut" is de vraag die je wellicht verwacht had. Maar de vraag is: "Wat gebeurde er precies tijdens het tellen?" Je hoorde niets, je zag niets, je geest en je adem stonden nagenoeg stil, je was enkel een en al aandacht voor je pols.

Dat soort aandacht heet concentratie en is een belangrijke Yoga-oefening, de oefening die in het eerste deel van vers 26 van hoofdstuk IV van de Bhagavad Gieta wordt vermeld:

Maar eigenlijk is het niet dat wat ik je wilde leren, wél het offer van Zelfbewustzijn,

zoals vermeld in het tweede deel van dat vers:

Het "vuur van de zintuigen", het éne vuur van de zintuigen, is het éne Bewustzijn dat aanwezig is en straalt in alle zintuigen.

Een waarneming bestaat uit twee dingen: enerzijds het mentaal proces van bepalen, benoemen, houdingen aannemen, in actie gaan enz. en, anderzijds, het feit van puur gewaarzijn. Puur BEWUST ZIJN.

Wat nu precies wordt bedoeld in het tweede deel van dat vers 26. is dat je je moet vestigen in dat puur gewaarzijn, voorbij alle mentale activiteiten. Puur gewaarzijn is het offer van Zelfbewustzijn, het offer waarin enkel Bewustzijn en objecten aanwezig zijn. geen "ik" en "ik doe", en waarin Bewustzijn en objecten versmelten tot een eenheid.

Maar hoe realiseer je dat?

Misschien heb je er al oefenend zelf wel een en ander over ontdekt. Erg je best doen en veel doenerschap leken alvast een zekere manier om voortdurend verstrooid te zijn. Je geest is nu eenmaal erg wispelturig en beslist niet in staat een bestendigheid van aandacht op te brengen. Heb je dat inderdaad gemerkt, dan weet je alvast hoe het niet moet. Doen, willen en je best doen moeten eruit. Het offer gebeurt zonder je denken, je wil en je aandacht, maar wél "DOOR HET ZELF", zoals zo dikwijls in de Bhagavad Gieta wordt vermeld.

Het grote geheim is dat je niet mag luisteren NAAR geluiden, maar enkel gevestigd moet zijn in het altijd aanwezige feit van luisteren. "Doe het met HEM (het Zelf)," zegt de Gieta. Besef dat het Zelf luistert!

Het gaat dus niet om de geluiden, wél om het feit van Luisteren. Dat Luisteren doe je niet, het is altijd in jezelf aanwezig als je Zelf.

Heb je het begrepen? Neen? Dan een oefening, een offer om preciezer te zijn.

Sta in Berghouding (de voeten gespreid op de breedte van de schouders). Let daarbij op volgende dingen: het hoofd moet in zijn normale houding zijn (niet voorovergebogen), wil je de houding van de wervelkolom niet verstarren; de schouders en de armen moeten los neer"hangen", een gevoel datje beslist moet leren kennen, want dat is ontspanning; datzelfde gevoel in de buik. de ingewanden ontspannen neergezakt in het bekken en tegen de buikwand; de knieën niet helemaal gestrekt, wél ontspannen...

Beoefen nu het offer van het voortdurend bewust zijn van de voetzolen - het Zelf doet dat! -, zo mogelijk met de ogen dicht! Zoniet laat je je blik ergens rusten. De voetzolen stemmen overeen met het element aarde dat rust en stilte schept.

Met de voeten als basis, is er ook rustvol gewaar zijn van je hete ervaring, zonder daarop in te grijpen.

Op dat ogenblik voel je je helemaal gedragen en heb je het gevoel afgelegd het lichaam zelf te moeten torsen. Er zijn twee dingen: een ervaring en gewaar zijn, niets er tussenin.

Door Berghouding verdwijnen dus je denken, je willen en je doen en wordt het zelf vanzelf verheven tot Gewaarzijn (het Zelf). De zintuigen zijn nu geen projectoren meer, wel een open venster, waarin alle ervaringen vrij binnenstromen.

Welnu, op dat ogenblik - als het niet al duidelijk genoeg is - onderzoekje in jezelf, zonder woorden, gewoon jezelf aftastend, of luisteren iets is wat je door ontspanning kunt loslaten of verminderen of vermeerderen.

Je kunt je luisteren wel verdonkeremanen door je pols te voelen bij voorbeeld. Maar kun je het louter door ontspanning loslaten ? Dét is de vraag.

Het antwoord is beslist "neen". Luisteren kun je niet loslaten. Je hebt er geen enkele greep op. Je kunt het niet verminderen, niet vermeerderen. Waarom? Omdat het nooit een object is, niet tastbaar, niet ervaarbaar, zoals je je eigen ogen niet kunt zien, omdat zij het zijn die zien. LUISTEREN, DAT BEN JE!

Verblijf daarom als Dat wat zonder geest en zonder intellect is, zonder een spoor van doenerschap, maar altijd in wezen Luisteren, en wees gelukkig in de rotsvaste overtuiging dat jij dat zelf bent!

Als het een keer lukt. lukt het altijd en kun je je er in alle omstandigheden in terugtrekken om spanningen en vervreemding te doorbreken, zoek daarom tot je het vindt, want het offer is de grootste steun in je leven, op goede en kwade dagen.

Doe het met het Zelf! Zeg bij jezelf: "Het luistert. Hij luistert!" En lukken zal het. Want met die ene gedachte verdwijnen denken, willen en doen, en als ook die ene gedachte verdwijnt, dan ben je LUISTEREN! Dan ben je gevestigd:

R.G. XXVI 33

Beoefen dat alle dagen 10 a 15 minuutjes in je oefenkamer en zo dikwijls als je eraan denkt tijdens je bezigheden. Door het Zelf (zie B.G. III 43). Daarmee zul je op een dag zelfs ontdekken wat niet-handelen in de handeling is, "waarover zelfs de wijzen verward zijn".

Sommige mensen worden als eerste reactie op Berghouding wat zenuwachtig. Dat is begrijpelijk, omdat ze met iets compleet nieuws bezig zijn, omdat gedragenheid in een doorsnee mensenleven niet voorkomt en omdat de kloof tussen het zelf en het Zelf meestal erg diep is.

Daarom geduldig oefenen, altijd opnieuw, desnoods met de ogen open. Een tip:

adem in Berghouding de longen eens helemaal leeg, houd ze leeg, ontspan de buik, voel je gedragen en... Berghouding komt als vanzelf!

Berghouding doe je nooit lang, enkel als onderzoek en experiment. Het offer van luisteren beoefen je zittend, maar in de lichamelijke en mentale gedragenheid van Berghouding.

Eens het offer lukt, ben je ats het ware gevestigd in een spiegel, waarin zonder keuze ALLE geluiden en zelfs alle ervaringen gevat zijn. Een spiegel doet niets, jij ook niet!

Ontspanning en het offer van Luisteren zijn een totale deconcentratie, op niets gericht, altijd in een ruimtelijk gevoel. Jouw ruimte, die je aanvoelt en bent. niet denkt!

Jouw ruimte waarin je met alles wezenlijk verbonden en altijd okee bent...

Een Yogazithouding, flink rechtop en met enige gedragenheid, is voor velen een probleem. Enkel oefening baart kunst. Zit gewoon in kleermakerszit en doe het zo dikwijls als je er de gelegenheid toe vindt. Duw een kussentje onder je zitvlak. Kom naar Satsangs. meditaties en retraites, want daar zitten we almaardoor op de grond en leer je perfect zitten zonder dat je het weet. Desnoods kun je in het begin voor je oefeningen gewoon op een bankje of op een stoel zitten... Bij het reciteren kun je rustig naar voren en dan naar achteren bewegen op het ritme van je tekst en daarin leren wat niet-handelen in handelen is...